Black Vinyl Edition!· 180g Vinyl· 16-page BookletWydaje się, że polski jazz to temat znany na wylot. Dziesiątki wybitnych albumów, biografie mistrzów, setki artykułów. Okazuje się...

Black Vinyl Edition!

· 180g Vinyl
· 16-page Booklet

Wydaje się, że polski jazz to temat znany na wylot. Dziesiątki wybitnych albumów, biografie mistrzów, setki artykułów. Okazuje się jednak, że ciągle można znaleźć muzykę, która czeka latami na jej odkrycie. W 80 urodziny Tomasza Stańko, Astigmatic Records przedstawia  pierwszą część Wooden Music konceptualnego projektu mistrza i jego legendarnego kwintetu, który przeleżał w archiwach Radio Bremen równe 50 lat.

Tomasz Stańko to wybitny polski trębacz jazzowy. Odszedł od nas w 2018 roku zostawiając po sobie spuściznę w licznych wydawnictwach, soundtrackach, zarejestrowanych koncertach i burzliwych historiach ze swoim udziałem. Zanim jednak wszedł na szczyt, swój kunszt szlifował u boku Krzysztofa Komedy czy Andrzeja Trzaskowskiego. W połowie lat 60 pojawia się na Astigmatic i Polish Jazz Vol. 4 – płytach stanowiących manifest twórczy dla jazzu polskiego tamtych lat. Cały czas myślał jednak o własnym zespole.

W 1968 kompletuje skład - Janusz Stefański na perkusji, Bronisław Suchanek na kontrabasie, Janusz Muniak na saksofonie tenorowym oraz Zbigniew Seifert na saksofonie altowym, który w niedługim czasie zamienił na skrzypce. Stańko twórczość kwintetu dzielił na trzy okresy. Pierwszy, komponowany, wiąże się z Music for K, debiutem wydawniczym Stańko jako lidera, który wpisał się na stałe do kanonu polskich płyt jazzowych. Drugi etap to muzyka drewniana – free jazzowy, najmniej znany okres w dziejach kwintetu mimo tego, że trwał on nieprzerwanie przez ponad trzy lata. Trzeci etap końcowy wiąże się z wydaniem kolejnego i ostatniego albumu zespołu - kultowego albumu Purple Sun. Jednak cały okres pomiędzy Music for K a Purple Sun jest owiany tajemnicą, gdyż zespół przebywał wówczas głównie na zachodzie Europy. Na początku lat 70. wszyscy muzycy biorą roczne wizy. W przerwach między trasami mieszkają w Niemczech: najpierw w hippisowskiej komunie w Wurtzburgu, potem w Darmstadcie. Grają w klubach dzień po dniu. Mówi się, że kwintet wśród innych zespołów wyróżnia umiejętność całkowitego „spalania się” w ogniu improwizacji. Żyją jak jeden organizm, koncertują bez żon i dziewczyn. Zacierają się kompozycje, górę bierze fascynacja muzyką free. Krótkie utwory lub motywy są punktami wyjścia do dalszego grania. Zespół nie planuje, tylko gra. 28 maja 1972 roku grają na jazzowym festiwalu Iserlohn. JG Records wyda ten występ jako album Jazzmessage from Poland. Muzyka tam nagrana reprezentuje to, czym kwintet nazywał Wooden Music.

Podstawą muzyki drewnianej jest brzmienie kontrabasu i skrzypiec, ale szybko dochodzą do wniosku, że wszystkie instrumenty z wyjątkiem trąbki Tomasza Stańko są drewniane. Rodzi się orkiestra smyczkowa, nad którą metalowa trąbka może snuć najróżniejsze kolory w towarzystwie saksofonu. W muzyce drewnianej kwintet fascynuje się melodią, rytmem i barwą dźwięku – tam, gdzie zazwyczaj są one elementem, u nich wypełniają cały utwór. Bronisław Suchanek, ostatni żyjący członek kwintetu wspomina: 

Muzyka drewniana jest totalną improwizacją. Przyjeżdżaliśmy na koncert, zaczynaliśmy grać i nie wiedzieliśmy, dokąd pojedziemy. Jedyne co nas prowadziło to wspólna i psychiczna zgodność, zrozumienie, przyjaźń i respekt w tej podróży muzycznej. Muzyka była pierwszym i najważniejszym elementem, któremu należało się przyporządkować – to był free jazz najczystszej wody. Jeśli są tam momenty, które wydają się zaaranżowane, to wynikają z tego, że graliśmy razem przez kilka lat, wieczór po wieczorze, jeżdżąc z klubu do klubu. Znaliśmy się lepiej niż znali nas nasi rodzice, mieliśmy do siebie totalne zaufanie – dzięki temu ta muzyka zaistniała w taki sposób.

W 80 rocznicę urodzin trębacza, Astigmatic Records we współpracy z Fundacją im. Tomasza Stańko oraz Instytutem Adama Mickiewicza planuje wydać dwie części Wooden Music. Pierwszą 5 grudnia 2022, a część drugą w pierwszej połowie 2023 roku. Obie płyty wydane przez Astigmatic Records opowiadają mało znaną historię kwintetu, najważniejszego epizodu w życiu, jak zwykli mawiać o przełomie lat 60. i 70. muzycy tego zespołu. Płyta Wooden Music I ukaże się nakładem Astigmatic Records w digitalu, CD i LP w wersji podstawowej oraz limitowanej na czerwonym winylu wraz z plakatem w formacie B2 - według projektu Natalii Łabędź.

***

It would appear that Polish jazz is a well-known subject through and through. Dozens of outstanding albums, biographies of the masters, hundreds of journal articles. As it turns out, it is still possible to find music that has been waiting for years to be discovered. On the 80th birthday of Tomasz Stańko, Astigmatic Records presents the first part of Wooden Music, a conceptual project created by the maestro and his legendary quintet, which has been stored in the archives of Radio Bremen for 50 years.

Tomasz Stańko was an exceptional Polish jazz trumpeter. He passed away in 2018, leaving behind a legacy of numerous releases, soundtracks, concert recordings and wild stories involving him. Before rising to the top, he honed his craft alongside Krzysztof Komeda and Andrzej Trzaskowski. In the mid-1960s, he appeared on Astigmatic and Polish Jazz Vol. 4 – the albums that were a creative manifesto for Polish jazz of those years. However, all this time he was constantly thinking about starting his own band.

In 1968 he completed the line-up – Janusz Stefański on drums, Bronisław Suchanek on double bass, Janusz Muniak on tenor saxophone and Zbigniew Seifert on alto saxophone, which he soon replaced with the violin. Stańko classified the quintet's output into three periods. The first, composed, is associated with Music for K, Stańko's publishing debut as a leader, which became a permanent entry in the canon of Polish jazz records. The second period is wooden music – it's the free jazz period, the least known in the quintet's history despite the fact that it spanned more than three years. The third and final period is linked to the release of the band's final album, the cult Purple Sun. However, the entire period between Music for K and Purple Sun is shrouded in mystery, as the band was mainly in Western Europe at the time. In the early 1970s, all the musicians take one-year visas. In between tours they live in Germany: first in a hippie commune in Wurtzburg, then in Darmstadt. They play in clubs on a day by day basis. The quintet is said to be distinguished from other bands by their ability to completely "burn" in the fire of improvisation. They lead their lives as a single organism, touring without wives or girlfriends. The compositions are blurred, the fascination with free music prevails. Short pieces and motives are the starting point for further performance. The ensemble does not plan, they just play. On 28 May 1972 they play at the Iserlohn jazz festival. JG Records would release this performance as Jazzmessage from Poland. The very music recorded there represents what the quintet called Wooden Music.

The foundation of wooden music is the sound of the double bass and the violin, but it soon becomes apparent that all instruments except for Tomasz Stańko's trumpet are wooden. A string orchestra is born, over which the metal trumpet can weave all sorts of hues accompanied by the saxophone. What fascinates the quintet in wooden music is the melody, rhythm and timbre - where these are usually just an element, they fill the entire piece in their case. Bronisław Suchanek, the last living member of the quintet, recalls:

"Wooden music is all about total improvisation. We used to arrive at a gig, start playing without really knowing where we were heading. The only thing that guided us was the common and mental compatibility, understanding, friendship and respect along this musical journey. Music was the first most important element to attribute to – it was free jazz in its purest form. If there are any moments that seem orchestrated it is because we played together for several years, evening after evening, going from club to club. We knew each other better than our parents knew us, we had total trust in each other – that's what made this music exist in the way it did."

To celebrate the 80th anniversary of Tomasz Stanko's birthday, Astigmatic Records in cooperation with Tomasz Stańko Foundation and the Adam Mickiewicz Institute will be releasing two parts of Wooden Music: the first on 5th December 2022, and the second in the first half of 2023. Both albums released by Astigmatic Records add to the little-known history of the quintet, the most important episode in their lives, as the band's musicians used to refer to the late 1960s and early 1970s. Wooden Music I will be released via Astigmatic Records in digital, CD and LP versions; what's more, a limited red vinyl edition including a B2 poster designed by Natalia Łabędź will also be available.

***

Tracklist:

1. Piece 1
2. Piece 2
3. Piece 3
4. Piece 4
5. Piece 5
6. Piece 6

TOMASZ STAŃKO QUINTET

Tomasz Stańko - trumpet
Zbigniew Seifert - violin
Janusz Muniak - tenor saxophone, flute, percussion
Bronisław Suchanek - double bass
Janusz Stefański - drums, flexatone

All compositions are a result of collective improvisation.

Recorded by Radio Bremen at Lila Eule, Bremen on 15.06.1972

Recording Producer: Peter Schulze
Recording Engineer: Robert Friedrich
Mastered by Marcin Cichy - Plug Audio Mastering
Lacquer half speed cut by Matt Colton at Metropolis Studios
Graphic design: Natalia Łabędź