Andrzej Panufnik ceniony jest przede wszystkim za twórczość symfoniczną. W jego dorobku znajduje się jednak kilka kompozycji z udziałem chóru i one właśnie zostały zebrane...

Andrzej Panufnik ceniony jest przede wszystkim za twórczość symfoniczną. W jego dorobku znajduje się jednak kilka kompozycji z udziałem chóru i one właśnie zostały zebrane na tej płycie. Wszystkie pochodzą z drugiego, brytyjskiego okresu życia kompozytora, choć trzeba zaznaczyć, że w niektórych sięga on i do polskich wątków, i do muzyki stworzonej jeszcze przed wyjazdem z Polski w 1954 roku. Wtedy to Panufnik, korzystając z krótkiego pobytu na sesji nagraniowej dla Radia Szwajcarskiego, zamiast wrócić do kraju, przedostał się dzięki pomocy przyjaciół do Londynu i tam poprosił o azyl polityczny. Polskę odwiedził dopiero w 1990 roku, już po demokratycznych przemianach. Jego muzyka i nazwisko do 1977 roku były w kraju zakazane. On sam budował w tym czasie zawodową pozycję w Wielkiej Brytanii. (...)
Pierwsze lata Panufnika w Wielkiej Brytanii nie były łatwe, jednak ślub, a także kilka miesięcy wcześniej otrzymana nagroda kompozytorska w Monako (za Sinfonię sacra) pozwalały bardziej optymistycznie patrzeć w przyszłość. Można
zatem widzieć w Song to the Virgin Mary wyraz tych wszystkich uczuć, a sam utwór traktować jako rodzaj daru dla Matki Bożej. Jest to prosta pieśń chóralna o modlitewnym charakterze, do której Panufnik wybrał tekst średniowiecznego anonimowego polskiego wiersza łacińskiego. (...) Temat melodyczny pieśni nawiązuje zarówno do chorału gregoriańskiego, jak i do polskiej muzyki ludowej. Oparty na skali pentatonicznej, przewija się we wszystkich głosach, w warstwie harmonicznej tworząc akordy o podwójnym, durowo-molowym obliczu (z tercją małą i wielką jednocześnie), a od czasu do czasu także bardziej dysonujące zestawienia. Całość zyskuje dzięki temu surową, ascetyczną, a zarazem pełną żarliwego napięcia aurę dźwiękową. (...)
Invocation for Peace (Inwokacja dla Pokoju) to utwór napisany w 1972 roku na zamówienie chóru i orkiestry młodzieżowej w Southampton. Nie jest to kompozycja całkowicie nowa, kompozytor wykorzystał tu bowiem trzecią, chóralną część swojej Symfonii Pokoju – napisanej jeszcze w Polsce, w 1951 roku. (...)
w latach 1968–1969, powstała kantata Universal Prayer (Modlitwa powszechna) na cztery głosy solowe, trzy harfy, organy i chór mieszany do słów Alexandra Pope’a. Jest to zarazem jeden z najważniejszych utworów w dorobku Andrzeja Panufnika – zarówno pod względem zastosowanego języka muzycznego, jak i przesłania ideowego. Kompozytor sięgnął tutaj po tekst osiemnastowiecznego angielskiego poety, który podobnie jak on mieszkał w Twickenham. (...)
Kantata Winter Solstice (Przesilenie zimowe) na sopran i baryton solo, chór mieszany i zespół instrumentalny do słów Camilli Jessel została napisana pod koniec 1972 roku. Tym razem jej tematyka związana jest z Bożym Narodzeniem, a powstała na zamówienie Thames Chamber Choir & Orchestra z podlondyńskiego Kingston upon Thames.

dr hab. Beata Bolesławska-Lewandowska, prof. IS PAN
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

 

Program:

Andrzej Panufnik (1914–1991)

[1] Song to the Virgin Mary / Pieśń do Marii Panny                    12’02
na chór sześciogłosowy a cappella (1964, rew. 1969) sł. Anonim 

[2] Prayer to the Virgin of Skępe / Modlitwa do Matki Boskiej Skępskiej        5’52
na głos solowy i organy  (1990) sł. : Jerzy Pietrkiewicz 

[3] Invocation for Peace / Inwokacja dla Pokoju                    7’12
na głosy chłopięce*, dwie trąbki i dwa puzony (1972) sł. : Camilla Jessel-Panufnik

[4] Universal Prayer / Modlitwa powszechna                    35’00
kantata na cztery głosy solowe, chór mieszany, trzy harfy i organy (1968–1969) sł. : Alexander Pope

Winter Solstice / Przesilenie zimowe**                        [16’39]
kantata na sopran i baryton solo, chór mieszany, trzy trąbki, trzy puzony, kotły i glockenspiel  (1972) 
sł. : Camilla Jessel-Panufnik
[5] Mistletoe Carol / Kolęda o jemiole                        2’03
[6] Chant of the Earth Mother / Pieśń Matki Ziemi                    3’39
[7] Nativity of the SO/u/N / Narodziny Syna/Słońca                    4’01    
[8] Sermon of St Augustine / Kazanie św. Augustyna                    3’48
[9] Hymn for the New Year / Hymn na Nowy Rok                    3’07

Czas całkowity                                    77’05                

* Na płycie partię wykonują soprany
** Światowa premiera fonograficzna